قدمت ساخت صابون به بیش از دو هزار سال پیش باز می گردد.گفته می شود هندی ها دراین امر پیشگام بوده اند؛ صنعتی که در طول سالهای پشت سر اتفاقات متنوعی را پشت سر گذاشته است. به اعتقاد کارشناسان مصرف مواد شوینده و کاغذ دو رویکردی است که می توان با آن میزان ارتقا دو فرهنگ، یعنی بهداشت و مطالعه را ارزیابی کرد.
شاید بتوان گفت که صابون هیچگاه کشف نشده، بلکه در تبلور مواد قلیایی و چربی ها با یکدیگر بوجود آمد، شکل گرفت و پیشرفت صنعتی یافت. تا قرن سیزده صابون بطوری که بتوان به آن صنعت گفت تولید نشد. تا اوایل دهه 1800 دیدگاه این بود که صابون مخلوط قلیا و چربی است. به احتمال زیاد صابون را اولین بار مصری ها در نیل ساختند. حدود ۶۰۰ سال پیش از میلاد ملوانان فنیقی، فن صابون‌سازی را به سواحل مدیترانه بردند. در قرن اول میلادی بهترین صابون از چربی بز و خاکسترهای بدست آمده از سوزاندن چوب درخت آلش به دست می‌آمد. تا پایان قرن 18 صابون از چربی حیوانی و خاکستر چوب تهیه می‌شد. در همان موقع معلوم شد که می‌توان به جای خاکستر چوب از ماده ای موسوم به سود سوز آور که نمکی قلیایی است استفاده کرد. در همین زمان روغنهای گیاهی نظیر روغن زیتون، روغن نخل، روغن نارگیل، روغن کنجد و روغن سویا جانشین چربی‌های حیوانی شدند. طی هزاران سال مصرف صابون روبه فزونی گذاشت تا ساخت آن برای راحتی و بهداشت بشر متمدن ضرورتی صنعتی یافت. ماده اصلی و ابتدایی تشکیل دهنده صابون، "پیه" بود و اکنون نیز در انواع سنتی آن کاربرد دارد. مقدار پیه مصرفی ، حدود سه‌چهارم روغنها و چربی‌های مصرفی صنایع صابون‌سازی است. این چربی جامد با بخار چربی گاو ایجاد میشود در نتیجه، پیه روی آب شناور شده و غیر قابل حل شدن در آن است بگونه ای که به راحتی آن را می توان از روی آب جمع آوری کرد.
جهت بالا بردن انحلال صابون، پیه را معمولا در داخل ظرف صابون‌سازی یا ظروف مخصوص با روغن نارگیل مخلوط می‌کنند. روغن دنبه به میزان 20 درصد از کل چربی مورد نیاز ساخت صابون در گذشته، دومین ماده اولیه مهم در صابون‌سازی است. این روغن که منبع مهمی از گلیسریدهای چرب است، از دام های کوچک اهلی بدست می‌آید. تصفیه روغن از طریق آب کردن با بخار یا استخراج بوسیله روشهای حلال انجام می‌گیرد .
در برخی موارد به جای این روغنها ، اسد چرب از گیاهان دارای پتانسیل تولید چربی استخراج و در صابون استفاده می شود. از جمله روغن نارگیل که از مدتها پیش حایز اهمیت بوده است. صابون روغن نارگیل دارای کف خوبی است. این روغن حاوی نسبتهای زیادی از اسیدهای چرب بسیار مطلوب از جمله اسید لاریک و اسید میرسیتیک است. روغن زیتون و سایر روغنهای گیاهی به همراه خوشبو کننده های آروماتیک، اسانسها و عصاره های گیاهی، رنگهای صنعتی و مواد ضد باکتری و میکروب در طول سالهای پشت سر موجب شد تا تنوع صابونها افزایش یابد اما امروزه شاهد انقلابی در این صنعت دیرینه هستیم.
شوینده نوین صورت وبدن جایگزین صابون های قدیم
امروزه صابون های جامد یا مایعی که بطور معمول در جامعه استفاده می شود قلیایی هستند. پوست من و شما البته با توجه به خشک یا چرب بودن به طورطبیعی اسیدی است. این تضاد اسیدیته بین صابون ها و پوست، اغلب در افراد حساس و کودکان حالت خشکی و اگزما ایجاد می کند و به لایه شاخی پوست (اپیدرم) آسیب می رساند. صابون هایی که مصرف عامه دارد و در اغلب خانه ها و اماکن عمومی مصرف میشود دارای مواد شیمیایی است که قدرت کف کردن بالایی داشته و بدین ترتیب تهدیدی برای سلامت طبیعی پوست محسوب می شود. در مقابل صابون، یک گروه شوینده غیر صابونی به نام پن یاsyndet bar ) - سیندت بار ) در ایران و جهان وجود دارد( متاسفانه برخی در اثر ناآگاهی به این شوینده ها، صابون می گویند ). " پن ها" بهترین پاک کننده برای شستشوی عادی دست و صورت، آرایش و یا حتی بدن محسوب می شوند . این شوینده های غیر صابونی متناسب با پوست خشک ،چرب ، معمولی و حساس ساخته شده اند و حتی برخی خواص آب رسانی و یا ضد جوش دارند. با پیشرفت دانش و فناوری تولید محصولات پاک کننده، امروزه استفاده از "پن" و "کرم ژل" های غیر صابونی برای پاک کردن لوازم آرایش، شستشوی عادی دست و صورت و حتی بدن فرصتی مناسب در جلوگیری از پیری زودرس پوست وآسیب های مختلف به شمار می رود. خوشبختانه این نوع شوینده نوین در دو شکل جامد و مایع موجب شده تا هموطنان بتوانند برحسب نوع پوست و آنچه نیاز دارند از نسل جدید شوینده های پوستی که اکنون در داروخانه ها و مراکز عرضه محصولات بهداشتی و آرایشی سراسر کشور قابل تهیه است بهره مند شوند. بر اساس پژوهشهای انجام شده، شوینده غیر صابونی مایع و نوع جامد آن باخاصیت پاک کنندگی همانند صابون عوارض چربی زدایی و تغییر pH پوست را به حداقل ممکن می رساند. در مقایسه این محصول با صابونهای گیاهی باید گفت، متاسفانه برخی تصور می کنند هر چیز که نام گیاهی دارد، حتما بی ضرر است درصورتی که استفاده بی رویه از صابون های گیاهی، همانند سایر صابونها اسیدیته پوست را تغییر داده و می تواند باعث خشک شدن و پیری آن شود. قدرت پاک کنندگی بسیار زیاد صابون موجب از بین رفتن کامل لایه های چربی از روی پوست می شود.این چربی طبیعی به عنوان سد محافظت کننده از آسیب پذیری پوست جلوگیری می کند. از آنجا که ترکیب سدیم یا پتاسیم با اسید های چرب جهت ساخت صابون یک روند قابل بازگشت است ، پس از ترکیب صابون با آب این روند بازگشت پذیر بوده و می تواند محیطی نسبتا قلیایی را ایجاد کند. با توجه به اینکه اسیدیته طبیعی پوست بدن بین ۵تا ۷ است، استفاده از صابون اسیدیته طبیعی پوست را تا مدتها مختل کرده و افزیش می دهد از اینرو پوست به محیطی مناسب برای تکثیر میکروبها تبدیل خواهد شد. اگر چه صابونهای گلیسیرینه میزان کمتری از چربی های سطح پوست را از بین می برد و پس از شستشو ، پوست نرم تری باقی خواهد گذاشت ولی مشکل اصلی یعنی اختلاف میان اسیدیته این نوع صابونها با میزان اسیدیته طبیعی پوست همچنان وجود دارد به علاوه گلیسیرین در رطوبتهای پایین مانند زمستان یا آب و هوای خشک، باعث افزایش میزان تبخیر آب از سطح پوست شده و برخلاف تصورات عام، متاسفانه منجر به خشکی بیشتر پوست می شود. گلیسیرین بویژه در غلظت بالا ارتباط محکمی با پوست ایجاد نمی کند،بنابر این به سادگی از سطح پوست شسته می شود اما در شوینده های غیر صابونی موسوم به سیندت بار یا " پن" یا انواع مایع آن "کرم ژل" هر سه این مشکلات رفع شده است. شوینده های غیرصابونی مایع و جامد که نسل جدیدی از پاک کننده های پوست محسوب می شوند، فقط حاوی مواد پاک کننده سنتتیک به طور عمده مخلوطی از پاک کننده های آنیونی بسیار ملایم و به میزان کمتر پاک کننده های آمفوتریک است که اسیدیته سازگار با پوست مهمترین مزیت آن محسوب می شود. با توجه به مطالب مطرح شده برای حفظ تعادل فیزیولوژیک پوست، استفاده از شوینده غیر صابونی مایع با عنوان"کرم ژل" و انواع جامد با عنوان "پن" های درماتولوژیک برای تمام افراد و انواع پوست توسط متخصصان پوست توصیه شده است. هم اکنون فناوری تولید شوینده های غیر صابونی جامد موسوم به "پن درماتولوژیک" یا سیندت بار و انواع مایع آن تحت عنوان کرم ژل لامینین برای انواع پوست و نیازها در اختیار متخصصان کشور قراردارد. تولید این نوع شوینده جدید بسیار حساس، دقیق و نیازمند امکانات پیشرفته است. پن های کرمدار، بهترین درمان جهت رفع خشکی و رطوبت رسانی به پوست محسوب می شود. این شوینده به دلیل داشتن روغن برنج برای نرمی و شفافیت پوست، روغن نارگیل و روغن کرچک جهت نرم کنندگی و آبرسانی قوی پوست،همچنین ویتامین B6 با هدف نرم و مرطوب کنندگی و داشتن خاصیت آنتی اکسیدانی، مخصوص پوستهای خشک ومعمولی است و اثرات قابل ملاحظه ای به همراه دارد. این نوع شوینده غیر صابونی جهت باز گرداندن لطافت به پوستهای آسیب دیده ناشی از مصرف شوینده های قلیایی است. "پن" ویژه کودکان، مناسب ترین شوینده مخصوص پوست حساس اطفال بوده و اغلب حاوی زینک اکسید ، ویتامین B6، روغن برنج جهت نرمی و شفافیت پوست ، روغن نارگیل و روغن کرچک است و جهت لطافت ، آبرسانی مناسب با هدف پیشگیری و درمان التهاب ناحیه پوشک اطفال کاربرد فراوانی دارد. "پن" آنتی باکتریالTCC، نیز به عنوان ضد باکتری و ضدقارچ جهت رفع بوی نا مطبوع و پیشگیری و درمان آکنه با دارا بودن ماده تری کلوکربان و پروتئین هیدرولیز شده گندم می تواند چربی پوست را نیز متعادل کند. شوینده ویژه پوستهای چرب و آکنه ای، بهترین پن جهت تعدیل چربی پوست و درمان آکنه محسوب می شود. این شوینده غیر صابونی حاوی گلیسیرین جهت نرمی و لطافت پوست و پیشگیری از هایپر کراتوز، نشاسته گندم جهت ایجاد شفافیت و شادابی پوست، پروتیین هیدرولیز شده گندم، قادر به متعادل کردن چربی پوست است. شوینده های غیر صابونی جهت پوستهای خشک و حساس، جهت رفع هر گونه خشکی ناشی از حساسیت به شوینده ها ، بیماری های پوستی و سرما کاربرد فراوانی دارد. این شوینده غیر صابونی حاوی ماده ای جهت نرمی و لطافت پوست بوده و دارای نشاسته گندم جهت ایجاد شفافیت و شادابی پوست ، روغن برنج جهت نرمی و شفافیت پوست و جلوگیری از پوسته ریزی است. این شوینده در موارد بیماری های پوستی ناشی از خشکی شدید و حساسیتهای پوستی (اگزما،درماتیت آتوپیک ،پسوریازیس،ایکتیوز،...) بسیار سودمند است. باید دانست که انواع شوینده های غیرصابونی جامد و انواع کرم ژلهای مایع در داروخانه ها و مراکز عرضه محصولات بهداشتی و آرایشی قابل تهیه است. این محصولات بویژه در افرادی که دفعات مکرر دست و صورت خود را در طول روز میشویند یا آرایش می کنند، همچنین برخی هنرمندان که در معرض انواع گریم هستند بسیار سودمند خواهد بود.
