تعریق بیش از اندازه یا هیپرهیدروز وضعیت بسیار ناخوشایندی است که موجب اختلالات روحی و عملکردی فراوان در افراد مبتلا میگردد. تعریق بواسطه  فعالیت غدد عرق اکراین (eccrin) و تحریک اعصاب خودکار سمپاتیک ایجاد میشود.


با فعالیت بیش از حد غدد اکراین و تحریک بیش از حد عصب سمپاتیک, هیپرهیدروز ایجاد میشود که به دو فرم کلی طبقه بندی میشود:

1) محدود (localized), این فرم تعریق فقط در بخش محدودی از بدن ایجاد میشود.

2) منتشر (generalized), در این حالت بخش وسیعی از بدن درگیر عرق بیش از اندازه میباشد.

تعریق محدود یا اولیه بطور عمده در زیر بغل, کف دست و پا, صورت, سر و کشاله ران رخ میدهد و با بیماریهای داخلی در ارتباط نمیباشد و بیشتر با مسائل ذهنی و هیجانی تشدید می یابد.

تعریق منتشر یا تعریق ثانویه با بیماریهای داخلی مثل دیابت, اختلالات هیپوفیز, پرکاری تیرویید, برخی از تومورها, یائسگی, مسمومیت با جیوه و مصرف داروها در ارتباط میباشد.

تشخیص هیپرهیدروز بالینی است. در تعریق لوکالیزه از تست نشاسته و ید برای تشخیص استفاده میشود. در تعریق منتشر بررسی از نظر بیماریهای داخلی خصوصا دیابت و پرکاری تیرویید الزامی است ولی تعریق محدود نیاز به بررسی آزمایشگاهی ندارد.



درمان اختصاصی برای هیپرهیدروز وجود ندارد و روشهای متعددی برای درمان پیشنهاد میشود:

1) داروهای خوراکی

پروپانتلین, اکسی بوتینین, بنزتروپین, گلیکو پیرولات سدیم و کلونیدین در موارد تعریق منتشر استفاده میشوند ولی متاسفانه با عوارض ناخوشایندی مثل خشکی دهان, یبوست, اختلالات ادراری, تاری دید و عوارض مغزی همراه هستند و تمایل به درمان طولانی مدت با این داروها را کاهش میدهند.

2) داروهای موضعی

کلرید آلومینیوم, گلوتار آلدئید, فرمالین و پودر تالک بعنوان جاذبهای عرق و مسدود کننده های مجرای خروجی غدد عرق مورد استفاده قرار میگیرند.

3) یونتوفورز

با استفاده از دستگاه الکتریکی با جریان مستقیم و ولتاژ کم در طی جلسات متعدد مجاری خروجی غدد عرق را تنگ کرده و موجب کاهش تعریق میشوند و بیشتر در تعریق زیر بغل و کف دستها مورد استفاده قرار میگیرند.

4) تزریق بوتاکس

با تخریب پایانه های عصبی موجب قطع  عملکرد اعصاب سمپاتیک شده و در تعریق زیربغل و دستها و روی صورت, پاسخ خوبی میدهد.

5) قطع عصب سمپاتیک (سمپاتکتومی)

که عموما از طریق جراحی اندوسکپیک انجام میشود.

6) دستگاه ماکروویو ( miradry )

با متمرکز نمودن حرارت در قسمتهای عمقی پوست موجب تخریب غدد عرق شده و تعریق را در نواحی زیر بغل طی 1 تا 3 جلسه درمان تا حد بسیار زیاد از بین میبرد.