12 تا 20 سال

نوجوانی دوره ی گذر از کودکی به جوانی است.تغییر و تحولات این دوره روی پوست بی تاثیر نیست.در واقع بلوغ باعث تغییرات هومورنی وسیعی می شود که رد پای خود را روی پوست نیز به جا می گذارد.

آکنه و جوش های سرسیاه

بین 400 تا 900 غده ی سباسه روی پیشانی،بینی و چانه وجود دارد که هر یک از این غدد ماده ای به نام  سبوم (چربی طبیعی پوست) ترشح می کند. سبوم ترشح شده روی پوست پخش شده و آن را از آسیب های خارجی در امان نگه می دارد. اگر از دیدن جوش های خود در آینه حرص می خورید، بدانید که در سن و سال شما ترشح این چربی به دلیل تغییرات هورمونی و تاثیر هورمونهای مردانه افزایش پیدا می کند و سر و کله ی آکنه و جوش های سرسیاه نیز پیدا می شود. خودتان را نبازید. این مشکل فقط خاص شما نیست. 20 تا 30 درصد نوجوانان بین 10 تا 12 سال و 75 تا 90 درصد نوجوانان بین 16 تا 19 سال درگیر مشکل جوش می شوند و در برخی گزارشات حتی آمار تا 100 درصد نیز رسیده است. افزایش سبوم باعث باز شدن کانال دفع غده ی سباسه می شود. به موازات این مسئله، روزنه ی کانال نیز بسته شده و مانع از تخلیه طبیعی سبوم می شود. به این ترتیب میکروکیست ها یا کومدون ها به وجود می آیند که دستکاری کردن آن ها مشکل زا بوده و حتی ممکن است به ایجاد اسکار یا جوشگاه دائمی نیز منجر شود. جوش های بزرگ، قرمز و چرکی ناشی از تکثیر یک باکتری به نام پروپیونی باکتریوم در کانال پیلوسباسه هستند. آکنه هایی که خیلی زود (در دختران 9 تا 10ساله) خود را نشان می دهند، باید جدی گرفته شوند. این آکنه ها در نتیجه ی تغییرات هورمونی طبیعی نوجوانی بوجود آمده و درمان آنها نیاز به زمان دارد. بهتر است بدانید که دوره ی قبل از عادت ماهانه در دخترها، استرس، استفاده ی افراطی از انواع کرم ها و لوسیون ها و دخانیات از جمله عوامل افزایش دهنده ی آکنه می باشند.

موهای چرب و شوره

بلوغ یعنی نخستین گام ها به سوی پختگی و تکامل. اما با فرا رسیدن این پدیده ی طبیعی و پر از طوفان، موها نیز مانند پوست به سرعت چرب می شوند. در نتیجه سروکله ی شوره ی سر و خارش پوست سر نیز پیدا می شود. برای بهبود این وضعیت کافیست یک شامپوی ضدشوره نیز تهیه کنید و در کنار شامپوی روزانه ی خود استفاده کنید و بدانید که شستشوی بیش از حد موها روش مناسبی برای کاهش چربی آن نیست.برای موهای چرب شستشوی روزانه و برای موهای موهای معمولی شستشوی یک روز در میان و برای موهای خشک شستشوی هر دو روز یک بار کفایت می کند.

ترک های پوست

یکی دیگر از بلاهایی که در این دوره بر سر پوست می آید و ناشی از تغییرات هورمونی و افزایش وزن است، ترک خوردن و پیدایش گسیختگی های نواری قرمز رنگ روی پوست است که در اصطلاح طبی به آنها استریا گفته می شود و نمونه ی بارز آنها ترک هایی است که بعد از زایمان بر شکم خانم ها ایجاد می گردد. معمولاً دخترها بیشتر از پسرها درگیر این مشکل می شوند. این ترک ها در ابتدا مدت زمانی را قرمز می مانند و سپس به مرور سفید می شوند و روی پوست جا خوش می کنند. بهترین کار این است که تا زمانی که این خطوط هنوز قرمز هستند، بطور روزانه از کرم های حاوی مشتقات ویتامین A  یا کرم های ضد ترک مخصوص که توسط پزشک متخصص تجویز می شوند، استفاده کنید.

اشتباهات 12 تا 20 سالگی

مراقبتها

رعایت بهداشت

شما باید از محصولات متناسب با تغییرات هورمونی استفاده کنید. ژل های شستشوی صورت برایتان مناسب تر است. پسرهای نوجوان برای اصلاح ریش تازه رشد کرده بهتر است از موس های مخصوص اصلاح که حاوی ترکیبات ضدعفونی کننده، ضدباکتری و همچنین زینک است، استفاده کنند که برای تنظیم ترشح سبوم مناسب هستند. لازم است که صورت تان را تمیز نگه دارید و با ملایمت با آن رفتار کنید، بخصوص اگر تحت درمان هستید. چون داروهای موضعی ضدجوش باعث خشکی و تحریک پذیری پوست می شوند. بهترین کار مراجعه به متخصص و استفاده از محصولات آرایشی بهداشتی مناسب نوع و وضعیت پوست تان است.

پوست خود را مرطوب کنید و ضدآفتاب بزنید

معمولا نوجوان ها از ترس زیاد شدن جوش ها هیچ نوع کرمی به پوست خود نمی زنند. درست است که پوست تان به اندازه ی کافی چرب شده است، اما با این حال همیشه به یک مرطوب کننده ی مناسب نیاز دارید. کرم های مرطوب کننده ی مات کننده حالت براق خط میانی صورت را کاهش می دهند. از محصولات no comedogen (غیر کومدون زا یا بدون خطر ایجاد آکنه) که باعث باعث آکنه و جوش سرسیاه نمی شوند، استفاده کنید.

کرم های لایه برداری با پایه ی AHA در بازار وجود دارند که به تدریج باعث رفع جوش های سرسیاه و کومدون ها میشوند. هیچ وقت کرم ضدآفتاب را فراموش نکنید. با وجود این که در 70 درصد موارد آفتاب باعث بهبود آکنه می شود، اما این تأثیر موقت است و اشعه های ماورای خورشید آسیب زیادی به پوست وارد می سازند. از ضدآفتاب های فاقد چربی استفاده کنید.

20 تا 30 سالگی

در بیست سالگی معمولا پوست در بهترین دوره ی خود قرار دارد. فیبروبلاست ها به اندازه ی کافی کلاژن و الاستین تولید می کنند و سلول ها به طور مرتب احیا می شوند. اما از سن 25 سالگی سلول ها سرناسازگاری را شروع می کنند که تا آخر عمر نیز این روند ادامه پیدا می کند. بهتر است بدانید که به طور متوسط حدود ده سال زمان لازم است که یک چروک در صورت شکل بگیرد. اما در این سن نرمی و درخشندگی پوست معمولا در اوج خود قرار دارد. البته در بیست سالگی و بخصوص در اوایل آن در برخی افراد آکنه ها همچنان وجود دارند که تغییرات هورمونی مهمترین عامل آن هستند. اگر بعد از 21 سالگی آکنه ی شدید داشته باشید به متخصص پوست مراجعه کنید.

مرطوب کننده مهمترین کرم کیف آرایشتان باشد

در بیست سالگی تمرکز اصلی باید روی مرطوب کردن پوست و پیشگیری از چین و چروکهای آتی باشد. صبح و شب با دقت پوست خود را تمیز کنید و از مرطوب کننده ی مناسب نوع پوست تان (دو مرتبه در روز)استفاده کنید. بدانید که پوست های خشک و دهیدراته زودتر پیر می شوند. حتی اگر پوست تان چرب و آکنه دار باشد نیز باید از مرطوب کننده ی مناسب استفاده کنید. قبل از خواب آرایش تان را پاک کنید. پوست شما در اوج جوانی و طراوت قرار دارد، پس نیازی به کرم شب ندارید.

ضدآفتاب همیشه و همه جا

در هر فصلی از سال کرم ضدآفتاب با SPF30  یا بالاتر بزنید، چون اشعه های ماورای بنفش آفتاب به شادابی پوست رحم نمی کنند. نوع پوست در انتخاب ضدآفتاب مهم است. اگر پوست چربی دارید، نیازی نیست که زیر کرم ضدآفتاب مرطوب کننده بزنید. اگر پوست تان خیلی خشک است، بهتر است در تمام فصول اول یک لایه مرطوب کننده ی مناسب بزنید و سپس کرم ضدآقتاب استفاده کنید.

اگر هنوز جوش می زنید

اگر جوش دارید، محصولاتی انتخاب کنید که روی آن نوشته شده است: فاقد چربی و no comedogene. این واژه یعنی اینکه کرم منافذ پوست را مسدود نخواهد کرد و باعث بروز جوش های سرسیاه و سرسفید نخواهد شد.

اسید سالیسیلیک که اسیدی از خانواده ی بتاهیدروکسید(BHA) است جزو ترکیبات موثر برای درمان جوشها محسوب می شود.این ترکیب در محصولات ضدآکنه و به صورت صابون صورت،کرم مرطوب کننده و کرم های موضعی وجوددارد که با لایه برداری از پوست،باعث پیشگیری از بسته شدن منافذ آن میشود.

کرمهای حاوی رتینوئید(از مشتقات ویتامین A) که توسط پزشک متخصص تجویز می شود نیز برای مقابله با آکنه موثر است، چون باعث لایه برداری خفیف و شادابی پوست می شود. توجه داشته باشید که رتینوئیدها می توانند باعث خشکی و تحریک پوستهای روشن شوند.این ترکیبات برای پوستهای چرب مفیدتر هستند.

از 30 تا 40 سال

بعد از سی سالگی تولید سلول های جدید، تولید کلاژن و ترشح سبوم کندتر می شود. باید منتظر اولین نشانه های پیری پوست یعنی چین و چروک دور چشم، روی پیشانی، دور لب ها و لکه های قهوه ای ناشی از آسیب های نورخورشید و غیره باشید. علائم پیری پوست بعد از سی سالگی بسته به بهداشت زندگی، ژنتیک و میزان قرار گرفتن در معرض نور خورشید متفاوت است. البته معنی حرف مان این نیست که پیر شده اید و لازم است کار فوق العاده ای برای مراقبت از پوست انجام دهید. این روند از 25 سالگی آغاز شده است، اما علائم آن بعد از سی سالگی خود را نشان می دهد. این دوره بهترین زمان ممکن برای پیشگیری از پیری پوست است.

ضدآفتاب و مرطوب کننده همچنان در اولویت

برای خیلی از افراد  استفاده از کرم مرطوب کننده در شروع سی سالگی به تنهایی کافیست و نیازی به انواع و اقسام کرم های ضدچروک و تقویت کننده و غیره نیست. اما به تدریج و بخصوص بعد از سی و پنج سالگی بهتر است از کرم های ضدچروک مناسب سن خود استفاده کنید.کرم ضدآفتاب جزو ضروریات این دوره است. از کرم های مرطوب کننده ی حاوی آنتی اکسیدان ها(چای سبز،هسته ی انگور،ویتامین C،نیاسین و اسید فرولیک) استفاده کنید، چون بهترین سلاح برای مقابله با اثرات رادیکال های آزاد است. رادیکال های آزاد مولکول هایی هستند که توسط اشعه های ماورای بنفش تولید می شوند و به کلاژن پوست آسیب می زنند. در نتیجه استفاده از کرم های ضدآفتاب حاوی آنتی اکسیدان ها برای پیشگیری از آسیب های جدی نور آفتاب و بروز چین و چروک ها مؤثرند. می توانید از سرم های پوست حاوی آنتی اکسیدان ها نیز استفاده کنید، چون بهتر از کرم ها جذب پوست می شوند. حتماً کرم مرطوب کننده و ضدآفتاب خود را روی گردن تان نیز بزنید.

تمرکزتان دور چشم هایتان باشد

بعد از سی سالگی اولین چین و چروک ها دور چشم ها ظاهر می شوند، چون این منطقه  پوست نازکتری دارد و مدام در حال حرکت است. کرم دور چشم مناسبی انتخاب کنید و هر روز دو مرتبه به این ناحیه مرطوب کننده بزنید. انتخاب کرم ضدچروک مناسب برای پیشگیری از پیدایش و عمیق شدن چین و چروک روی پوست لازم است. از محصولاتی استفاده کنید که پایه ی میوه داشته باشد. میوه ها منبع آنتی اکسیدان ها و ویتامین C هستند که باعث تقویت پوست می شوند. بهتر است با متخصص پوست مشورت کنید تا بهتر راهنمایی تان کند.

لایه برداری پوست

لایه برداری ملایم، یک تا دو مرتبه در هفته می تواند باعث تحریک سلول سازی پوست شود. پزشک متخصص برای جبران آسیب های وارده از نورخورشید ،لکه های تیره ی روی پوست و چین و چروک آن معمولاً کرم های رتینوئیدی و آلفاهیدروکسی اسید(AHA) مانند اسید گلیکولیک را پیشنهاد می دهد که باعث احیای سلولهای پوست و صافی آن می شوند. رتینوئیدها و AHA پوست را نسبت به نور خورشید آسیب پذیر می کنند، برای همین استفاده از ضدآفتاب لازم و ضروری خواهد بود. برای بهره گیری از هر نوع لایه برداری فیزیکی و شیمیایی، حتماً با متخصص پوست مشورت کنید.

40 تا 50 سالگی

حتما در مورد بحران های میانسالی شنیده اید.40 سالگی نیز اوج تغییرات هر انسانی است. بعد از 40 سالگی پوست نازک تر و میزان کلاژن، الاستین و همچنین رطوبت آن کمتر می شود. در نتیجه پوست خشک تر شده و قوام و نرمی آن کاهش پیدا می کند. در بسیاری از افراد چین و چروک عمیق تر می شود، شفافیت پوست کاهش پیدا کرده و آسیب های نورآفتاب و مصرف دخانیات بیشتر خود را نشان می دهند. در این دوره لکه های قهوه ای، قرمزی پوست، کوپروزهای(رگ های ریز قرمز زیر پوست) روی گونه ها و چین و چروک  گردن نیز خودنمایی می کنند. علائم خستگی و گودی و پف چشم ها به سختی رفع و رجوع می شوند و علائم استرس، تغذیه ی نادرست و عوامل آسیب رسان خارجی به وضوح به چشم می خورد.

کرم های حاوی AHA یا اسیدمیوه

زمان آن رسیده تا به طور جدی با چین و چروک مقابله کنید. در واقع باید از محصولات قوی تر برای مقابله با رادیکال های آزاد استفاده کنید و به فکر تغذیه و افزایش قدرت دفاعی پوست باشید. کرم های ضدچروک با پایه ی اسیدمیوه (AHA) و حاوی ویتامین A و ایزوفلاون ها کمک بیشتری به شما می کنند. بهتر است به متخصص پوست مراجعه کنید تا کرم مناسب را تجویز کند. این کرم ها را صبح و شب روی پوست تمیز و خشک بزنید و از سمت گردن به پیشانی و از داخل صورت به سمت بیرون ماساژ ملایم بدهید تا جذب شوند. حواس تان باشد که کرم تان حاوی مرطوب کننده نیز باشد. در این سن استفاده از کرم شب نیز برای احیای سلول های پوست مؤثر است. حواس تان باشد اثر گذاری کرم زمانی خواهد بود که صبح و شب صورت تان را با محصولات شستشودهنده ی مناسب نوع پوستتان تمیز کنید.

ضدآفتاب و مرطوب کننده های سرشار از آنتی اکسیدان

استفاده از ضدآفتاب و مرطوب کننده های سرشار از آنتی اکسیدان ها از آسیب های جدید و کدر شدن بیشتر پوست پیشگیری می کند. برای مقابله با کدر شدن رنگ پوست، از سرم های حاوی ویتامین C استفاده کنید. سالیسلیک اسید و گلیکولیک اسید به واسطه ی خاصیت لایه برداری باعث درخشندگی رنگ پوست می شوند. رتینوئیک اسید نیز همین خاصیت را دارد، چون باعث افزایش طول عمر کلاژن می شود.

کرم های مرطوب کننده ی مناسب سن شما باید به اصطلاح "ریچ" یا قوی باشد، چون باعث افزایش قوام، سفتی و طراوت پوست شده و حجم آنرا افزایش می دهد. ترکیبات دیگری مانند هیالورونیک اسید و سرامیدها باعث جبران کندی ترشح سبوم و خشکی پوست می شوند. اسید هیالورونیک تا  1000برابر وزن خود آب در خود نگه می دارد و یک آب رسان فوق العاده قوی محسوب می شود. سرامیدها نیز حاوی اسیدهای چرب هستند که باعث حفظ رطوبت پوست می شوند.این دو ترکیب در کرم ها، سرم ها و یا ماسک پوست وجود دارند .بدون شک پزشک متخصص بهتر می تواند در انتخاب کرم مناسب به شما کمک کند.

حواس تان به دور چشم هایتان باشد

دور چشم از همان ابتدای تولد جزو نواحی حساس پوست است. هر انسان روزانه حدود ده هزار بار پلک می زند و بنابراین کاملاً طبیعی است که در این سن و سال چین و چروک بیشتری دور چشم ها جا خوش کند. در نتیجه لازم است که صبح و شب دور چشم ها را به طور کامل کرم بزنید. این کرم ها باید حاوی مرطوب کننده، ضدچروک و رفع کننده ی گودی و کبودی زیر چشم ها باشد. هر هفته یک بار کرم دورچشم را به صورت لایه ای ضخیم مانند ماسک دور چشم ها بزنید و ده دقیقه صبر کنید.

تغذیه مهم است

در مسئله ی مراقبت از پوست، صرفاً نباید به مراقبت های خارجی اکتفا کرد.لازم است که پوست را از درون نیز تغذیه کنید. علاوه بر مصرف میوه و سبزیجات، می توانید از مکمل های غذایی مانند امگا3 ه و ویتامین E استفاده کنید. حواس تان باشد که هرگونه مکملی را تحت نظر پزشک مصرف کنید.

بالای 50 سال

در این سن پوست نازک تر می شود و احیای سلولی کاهش پیدا می کند. به موازات این مسئله، ضخامت لایه شاخی پوست بیشتر و پوست خشن تر و خشک تر می شود. باید بدانید که در هر ده سال 6 درصد از ضخامت لایه ی "درم" کاهش پیدا می کند. با افزایش سن، تولید کلاژن کمتر و کمتر می شود و پوست نرمی و خاصیت ارتجاعی خود را از دست می دهد. علاوه بر این، تعداد سلول های ملانوسیت- که مسئول تولید رنگدانه های پوست است- کمتر می شوند. در واقع کاهش این سلول ها در هر ده سال 10 درصد تخمین زده شده است. در نتیجه با بالا رفتن سن در برخی افراد لکه های قهوه ای بزرگ و پررنگ و یا مناطق بی رنگ یا لکه های سفید روی پاها دیده می شود. در خانم ها به دلیل تغییرات هورمونی ناشی از یائسگی میزان ترشح استروژن کاهش پیدا می کند که این مسئله باعث کاهش ترشح کلاژن و رطوبت پوست می شود. چین و چروک عمیق تر و پایدارتر می شود و در برخی افراد به دلیل عوامل ژنتیکی یا قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور آفتاب، سرما، مصرف دخانیات یا الکل و غیره پوست قرمز و ملتهب می شود.

مرطوب کننده و ضدچروک قوی تر

به دلیل تغییرات به وجود آمده، روند احیای سلولی به 50 درصد کاهش پیدا می کند. در نتیجه لایه ی   خارجی پوست نرمی و لطافت خود را از دست داده و خشک می شود. در این سنین ضرورت استفاده از کرم های روز و همچنین کرم شب و دور چشم بیشتر می شود. حواس تان باشد که دهیدراته شدن بدن تان یعنی کم آبی بدن نیز روی وضعیت پوست تاثیر می گذارد. بنابراین لازم است علاوه بر استفاده از مرطوب کننده های قوی تر، مصرف آب و مایعات مفید را افزایش دهید.

بعد از سن 50 سال و بخصوص بعد از یائسگی، قوام پوست کاهش پیدا کرده و چین و چروک عمیق تر می شود. استفاده از محصولات محکم کننده ی پوست و کرم های ضدچروک برای تمام صورت و بخصوص دور چشم ها و لب ها ضروری است. کرم های شما بایدک4 حاوی رتینوئیده باشد تا کلاژن را حفظ کند. این ترکیب با افزایش سن اهمیت بیشتری پیدا می کند. استفاده ی موضعی از پپتیدها و همچنین ویتامین C باعث تقویت هر چه بیشتر کلاژن شده و از افتادگی بیشتر پوست جلوگیری می کند. ترکیبات دیگری مانند هیالورونیک اسید و سرامیدها به حفظ بیشتر آب پوست کمک می کنند. لازم است که به طور مرتب کرم ضدآفتاب استفاده کنید. کرم های حاوی فرمول های سویا، پپتیدها و آنتی اکسیدان ها برای حفظ هر چه بیشتر کلاژن لازم است.

آیا نیازی به درمان های جایگزین هورمونی دارید؟

توقف ترشح استروژن باعث خشکی، نازکی و کاهش خاصیت ارتجاعی پوست می شود. استفاده داروهای هومونی جایگزین(THS) می تواند باعث ضخیم تر شدن "درم" شده و کاهش کلاژن و الاستین را جبران کرده و باعث درخشش بیشتر پوست شود. البته باید بدانید که THS تأثیری روی چین و چروک نخواهد داشت. توجه داشته باشید که فیتواستروژن ها جزو موادک4 مغذی هستند که ساختار مولکولی شان شبیه استروژن است. این ترکیبات می توانند جایگزین THS باشند، چون استفاده از این درمان های جایگزین باعث بروز مشکلات و عوارض جانبی می شود. توصیه می کنیم فیتواستروژن را از طریق مصرف مواد غذایی مناسب مانند سویا تامین کنید. توجه داشته باشید که ایزوفلاون های سویا برای مقابله با اثرات منفی اشعه های ماورای بنفش موثر است.

لیزر و بوتاکس و تکنیک های جوانسازی:

تکنیک های پزشکی مانند روش های غیرتهاجمی از قبیل تزریق بوتاکس و ژل های پرکننده و چربی و همچنین روش هایی همچون میکرودرم ابریژن، میکرونیدلینگ یا استفاده از دستگاه رادیوفرکانسی یا RF در کنار به کار بردن روشهای تهاجمی مانند لیزر اربیوم، لیزر CO2 و سایر لیزرهای تخصصی  می توانند پوست تان را صاف تر و عیب و ایراد آن را رفع کند. البته باید به یاد داشت که تمامی این روش ها را می بایست با نظر و تأیید پزشک متخصص و صاحب تجربه به کار برد و یک یا مجموعه ای از چند روش ممکن است برای درمان مشکلات ناشی از افزایش سن و چین خوردگی پوست کاربرد داشته باشد.

رژیم غذایی سالم در پیش بگیرید

نتایج بررسی ها نشان می دهد که کاهش کالری های دریافتی بخصوص دریافت پروتئین ها در سنین بالا می تواند روند پیری پوست را به تاخیر بیاندازد. بنابراین بهتر است کمتر و سالم تر غذا بخورید. تغذیه متعادل و متنوع و سرشار از آنتی اکسیدان های طبیعی مانند میوه ها، سبزیجات، روغن زیتون و ماهی با رادیکال های آسیب رسان پوست مقابله می کنند.

مصرف مکمل کمک کننده است

رادیکال های آزاد مولکولهایی هستند که به بافت های بدن آسیب رسانده و به غشاهای سلولی حمله می کنند. این مولکولهای آسیب رسان، کلاژن و هیالورونیک اسید موجود در درم را نیز به خطر انداخته و به DNA آسیب می زنند. آسیب های خارجی مانند نور خورشید یا آلاینده ها باعث افزایش تولید رادیکال های آزاد می شوند. زمانی که بدن پیر و سیستم ایمنی آن ضعیف تر می شود، مصرف مکمل های غذایی می توانند کمک کننده باشد. ویتامین های آنتی اکسیدانی(C،A،E)، زینک، مس، منگنز، سلنیوم و مخصوصاً اسیدهای چرب امگا3 و امگا6، فلاونوئیدها، ایزوفلاون های سویا که عملکردی شبیه به استروژن دارند جزو مکمل های مفید برای افراد بالای 50 سال محسوب می شوند.

دکترداریوش دائر- متخصص پوست

www.drdaer.com

مسئولیت مطالب نوشته شده برعهده نویسنده است